“面额焦烂不可辨”的意思及全诗出处和翻译赏析

zuǒ zhōng yì gōng yì shì
左忠毅公逸事

xiān jūn zǐ cháng yán, xiāng xiān bèi zuǒ zhōng yì gōng shì xué jīng jī, yī rì, fēng xuě yán hán, cóng shù qí chū wēi xíng, rù gǔ sì, wǔ xià yī shēng fú àn wò, wén fāng chéng cǎo gōng yuè bì, jí jiě diāo fù shēng, wèi yǎn hù.
先君子尝言，乡先辈左忠毅公视学京畿，一日，风雪严寒，从数骑出微行，入古寺，庑下一生伏案卧，文方成草；公阅毕，即解貂覆生，为掩户。
kòu zhī sì sēng, zé shǐ gōng kě fǎ yě.
叩之寺僧，则史公可法也。
jí shì, lì hū míng zhì shǐ gōng, gōng qú rán zhù shì, chéng juǎn, jí miàn shǔ dì yī.
及试，吏呼名至史公，公瞿然注视，呈卷，即面署第一。
zhào rù, shǐ bài fū rén, yuē:" wú zhū ér lù lù, tā rì jì wú zhì zhě, wéi cǐ shēng ěr.
召入，使拜夫人，曰：“吾诸儿碌碌，他日继吾志者，惟此生耳。
" jí zuǒ gōng xià chǎng yù, shǐ zhāo xī yù mén wài nì yān fáng cì shén yán, suī jiā pú bù dé jìn.
”及左公下厂狱，史朝夕狱门外；逆阉防伺甚严，虽家仆不得近。
jiǔ zhī, wén zuǒ gōng bèi páo luò, dàn xī qiě sǐ chí wǔ shí jīn, tì qì móu yú jìn zú, zú gǎn yān.
久之，闻左公被炮烙，旦夕且死；持五十金，涕泣谋于禁卒，卒感焉。
yī rì, shǐ shǐ gèng bì yī cǎo jù, bēi kuāng, shǒu cháng chán, wèi chú bù jié zhě, yǐn rù, wēi zhǐ zuǒ gōng chù.
一日，使史更敝衣草屦，背筐，手长镵，为除不洁者，引入，微指左公处。
zé xí dì yǐ qiáng ér zuò, miàn é jiāo làn bù kě biàn, zuǒ xī yǐ xià, jīn gǔ jǐn tuō yǐ.
则席地倚墙而坐，面额焦烂不可辨，左膝以下，筋骨尽脱矣。
shǐ qián guì, bào gōng xī ér wū yè.
史前跪，抱公膝而呜咽。
gōng biàn qí shēng ér mù bù kě kāi, nǎi fèn bì yǐ zhǐ bō zì mù guāng rú jù, nù rì:" yōng nú, cǐ hé dì yě? ér rǔ lái qián! guó jiā zhī shì, mí làn zhì cǐ.
公辨其声而目不可开，乃奋臂以指拨眦；目光如炬，怒日：“庸奴，此何地也？而汝来前！国家之事，糜烂至此。
lǎo fū yǐ yǐ, rǔ fù qīng shēn ér mèi dà yì, tiān xià shì shuí kě zhī zhǔ zhě! bù sù qù, wú qí jiān rén gòu xiàn, wú jīn jí pū shā rǔ!" yīn mō dì shàng xíng xiè, zuò tóu jī shì.
老夫已矣，汝复轻身而昧大义，天下事谁可支拄者！不速去，无俟奸人构陷，吾今即扑杀汝！”因摸地上刑械，作投击势。
shǐ jìn bù gǎn fā shēng, qū ér chū.
史噤不敢发声，趋而出。
hòu cháng liú tì shù qí shì yǐ yǔ rén, yuē:" wú shī fèi gān, jiē tiě shí suǒ zhù zào yě!" chóng zhēn mò, liú zéi zhāng xiàn zhōng chū mò qí huáng qián tóng jiān.
后常流涕述其事以语人，曰：“吾师肺肝，皆铁石所铸造也！”崇祯末，流贼张献忠出没蕲、黄、潜、桐间。
shǐ gōng yǐ fèng lú dào fèng xí shǒu yù.
史公以凤庐道奉檄守御。
měi yǒu jǐng, zhé shù yuè bù jiù qǐn, shǐ zhuàng shì gèng xiū, ér zì zuò wò mù wài.
每有警，辄数月不就寝，使壮士更休，而自坐幄幕外。
zé jiàn zú shí rén, lìng èr rén dūn jù ér bèi yǐ zhī, lòu gǔ yí, zé fān dài.
择健卒十人，令二人蹲踞而背倚之，漏鼓移，则番代。
měi hán yè qǐ lì, zhèn yī shang, jiǎ shàng bīng shuāng bèng luò, kēng rán yǒu shēng.
每寒夜起立，振衣裳，甲上冰霜迸落，铿然有声。
huò quàn yǐ shǎo xiū, gōng rì:" wú shàng kǒng fù cháo tíng, xià kǒng kuì wú shī yě.
或劝以少休，公日：“吾上恐负朝廷，下恐愧吾师也。
" shǐ gōng zhì bīng, wǎng lái tóng chéng, bì gōng zào zuǒ gōng dì, hòu tài gōng tài mǔ qǐ jū, bài fū rén yú táng shàng.
”史公治兵，往来桐城，必躬造左公第，候太公、太母起居，拜夫人于堂上。
yú zōng lǎo tú shān, zuǒ gōng shēng yě, yǔ xiān jūn zǐ shàn, wèi yù zhōng yǔ, nǎi qīn dé zhī yú shǐ gōng yún.
余宗老涂山，左公甥也，与先君子善，谓狱中语，乃亲得之于史公云。